FAQ

Low Emission Zone, czyli Strefa Niskiej Emisji to inna nazwa strefy czystego transportu stosowana w niektórych krajach w Europie. W Polsce przyjęto nazwę, w której mówi się o czystym transporcie, aby – zapobiec myleniu tej strefy (SCT) z działaniami na rzecz ograniczenia niskiej emisji z pieców domowych.

Strefa czystego transportu nie wprowadza zakazu wjazdu dla samochodów tak, jak strefa ograniczonego ruchu, a jedynie określa, jaką ilość zanieczyszczeń/spalin pojazdy wjeżdżające do niej mogą emitować. Oznacza to zazwyczaj, że do strefy nie można wjechać np. kilkunastoletnim samochodem z silnikiem Diesla emitującym nadmierną ilość zanieczyszczeń.

SCT to narzędzie realnie przyczyniające się do ochrony naszego zdrowia i poprawy jakości naszego życia poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń pochodzących ze spalin samochodowych.

W związku z przyjętym przez Sejmik Województwa Małopolskiego Programem Ochrony Powietrza Kraków został zobligowany do wprowadzenia strefy czystego transportu. Jest to kolejne działanie Krakowa na rzecz poprawy jakości powietrza w mieście. Kraków prowadził i prowadzi szeroko zakrojone działania na rzecz wymiany pieców węglowych na ekologiczne.

Tak, pod warunkiem że będzie on spełniał normę emisji spalin Euro określoną jako kryterium wjazdu do strefy lub kryterium roku produkcji pojazdu. Strefa ma służyć eliminowaniu tych pojazdów, które nie spełniają określonych w uchwale norm.

W pierwszym etapie (od 1 lipca 2025 do 30 czerwca 2030 roku) do SCT będą mogły wjechać pojazdy spełniające następujące kryteria:

• dla pojazdów z silnikiem diesla - rok produkcji minimum 2014 lub zgodność z normą emisji Euro 6. Wystarczy spełnienie jednego z tych kryteriów. Przykład: auto wyprodukowane w 2013 roku, ale spełniające normę emisji Euro 6 będzie mogło wjechać do strefy.
• dla pojazdów benzynowych i LPG - rok produkcji minimum 2005 lub zgodność z normą emisji Euro 4. Wystarczy spełnienie jednego z tych kryteriów.

Drugi etap wprowadzania SCT rozpocznie się 1 lipca 2030 roku i od tego momentu do strefy będą mogły wjechać:

• pojazdy z silnikami diesla wyprodukowane przed 2018 rokiem lub niespełniające wymagań normy Euro 6dT
• pojazdy benzynowe i LPG wyprodukowane przed 2005 rokiem lub niespełniające wymagań normy Euro 4 (kryteria pozostają bez zmian)

Pojazdy wyposażone w instalację LPG są traktowane tak samo, jak pojazdy z silnikiem benzynowym. Pojazdy elektryczne, wodorowe oraz zasilane gazem ziemnym (CNG) będą mogły poruszać się po strefie bez żadnych ograniczeń.

Projekt nowej uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie ustanowienia SCT zakłada, że strefa zacznie funkcjonować w Krakowie od 1 stycznia 2026 roku.

Obszar krakowskiej strefy czystego transportu obejmie wszystkie drogi, których zarządcą jest Prezydent Miasta Krakowa, położone wewnątrz obszaru określonego w pkt 2 załącznika numer 1 do projektu uchwały o SCT z wyjątkiem odcinków ulic al. 29 Listopada, ul. Zbigniewa Herberta, ul. Wielickiej, ul. Balickiej. Szczegółową listę wyłączeń można znaleźć w projekcie uchwały o SCT.

Zgodnie z projektem uchwały o SCT, każde auto mieszkańca zarejestrowane w systemie SCT przed startem strefy będzie mogło jeździć do końca jego eksploatacji (aż do sprzedaży lub zezłomowania). Pojazdy mieszkańców Krakowa będące w ich posiadaniu przed dniem wejścia w życie uchwały będą mogły wjechać do strefy na podstawie posiadania jednego z poniższych tytułów:

• własności, pod warunkiem dopełnienia obowiązku rejestracji pojazdu,
• współwłasności, pod warunkiem dopełnienia obowiązku rejestracji pojazdu,
• umowy leasingu przez korzystającego,
• umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, w przypadku umowy kredytu na zakup samochodu
• umowy z pracodawcą o korzystanie z samochodu służbowego do celów prywatnych, z której wynika fakt zatrudnienia na umowę o pracę lub oświadczenia pracodawcy o korzystaniu przez mieszkańca Krakowa z samochodu służbowego do celów prywatnych i zaświadczenia o zatrudnieniu go na umowę o pracę,
• umowy najmu długoterminowego z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą z oznaczonym według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) kodem 77.11.Z.,
• umowy zawartej pomiędzy spółką partnerską, a partnerem tej spółki, z której wynika uprawnienie do korzystania z pojazdu przez tego partnera

Auta niespełniające norm spoza Krakowa będą mogły wjechać do strefy do końca 2028 roku po wniesieniu odpowiedniej opłaty.

Normy Euro to nic innego jak europejski standard emisji spalin z samochodów. Dla każdej normy Euro, w zależności czy jest to pojazd napędzany benzyną czy ropą, standard emisji spalin jest inny.

Poniżej podano, jakie normy Euro spełniają samochody osobowe wyprodukowane w poszczególnych latach:

• Euro 1 – od 1993 r. (benzyna), od 1993 r. (Diesel),
• Euro 2 – od 1997 r. (benzyna), od 1997 r. (Diesel),
• Euro 3 – od 2001 r. (benzyna i Diesel),
• Euro 4 – od 2006 r. (benzyna i Diesel),
• Euro 5 – od 2011 r. (benzyna i Diesel),
• Euro 6 – od 2015 r. (benzyna), od 2014 r. (Diesel),
• Euro 6D – od 09.2018 r.

Do krakowskiej SCT od 1 stycznia 2026 roku bez konieczności rejestrowania i opłaty będą mogły wjechać pojazdy spełniające następujące kryteria:

- Benzyna: co najmniej Euro 4 lub rok produkcji pojazdu co najmniej 2005

- Diesel: co najmniej Euro 6 lub rok produkcji pojazdu co najmniej 2014 (od 2012 dla ciężarówek i autobusów)

Warto pamiętać, że projekt uchwały przewiduje wyłączenia dla mieszkańców Krakowa, którzy zarejestrowali auto w systemie SCT przed startem strefy. Ich pojazdy będą mogły jeździć w strefie do końca okresu eksploatacji pojazdu (aż do sprzedaży lub zezłomowania).

Reszta pojazdów, które nie spełniają powyższych kryteriów będzie mogła wjechać do strefy po wniesieniu odpowiedniej opłaty do końca 2028 roku.

Nie, strefa wejdzie w życie od 1 stycznia 2026 roku i obejmie obszar wewnątrz IV obwodnicy miasta. Do końca 2028 roku wjazd do strefy dla pojazdów niespełniających kryteriów wjazdu będzie możliwy za wniesieniem odpowiedniej opłaty.

Właściciele pojazdów spełniających wymagania pozwalające na wjazd do krakowskiej SCT nie będą musieli ponosić żadnych opłat, oprócz kosztu uzyskania nalepki, informującej m.in. o roku produkcji pojazdu oraz rodzaju paliwa. Zgodnie z Ustawą o Elektromobilności i Paliwach Alternatywnych opłata związana z uzyskaniem takiej naklejki dla swojego samochodu wynosi 5 zł.

Właściciele pojazdów niespełniających kryteriów wjazdu do SCT będą mieli możliwość wjazdu do strefy, jednak po wniesieniu odpowiedniej opłaty (tzw. Opłaty emisyjnej). Projekty uchwały przewiduje następujące stawki:

• 2,50 zł za godzinę
• 100 zł w przypadku opłaty abonamentowej za jeden miesiąc w okresie od 1 stycznia 2026 r. do 31 grudnia 2026 r.
• 250 zł w przypadku opłaty abonamentowej za jeden miesiąc w okresie od 1 stycznia 2027 r. do 31 grudnia 2027 r
• 500 zł w przypadku opłaty abonamentowej za jeden miesiąc w okresie od 1 stycznia 2028 r. do 31 grudnia 2028 r.

Warto podkreślić, że nie jest to rozwiązanie stałe, ale tymczasowe. Obowiązywać będzie przez 3 lata od momentu wprowadzenia strefy (czyli do 31 grudnia 2028 roku). W ten sposób osoby przyjeżdzające do Krakowa zyskają czas na dostosowanie swoich pojazdów do wymogów SCT.

Strefa będzie specjalnie oznaczona znakami drogowymi. Wjazd do SCT będzie oznaczony znakiem D-54, a wyjazd znakiem D-55.

Kontrola pojazdów wjeżdżających do Strefy prowadzona będzie się na podstawie:

• danych pozyskiwanych z centralnej ewidencji pojazdów, o której mowa w art. 80a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym;
• w przypadku pojazdów objętych obowiązkiem zgłoszenia na podstawie § 7:
• danych zawartych w zgłoszeniu oraz nalepki, o której mowa w art. 39 ust. 9 pkt 1 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych,
• danych z rejestru opłat w przypadku pojazdów, dla których uiszczono opłatę za wjazd do Strefy.

Ostateczną decyzję podejmą Radne i Radni miasta (Rada Miasta), na podstawie propozycji przedstawionej przez Prezydenta Miasta. Szczegółowa propozycja zostanie wypracowana przez Zarząd Transportu Publicznego we współpracy z mieszkankami i mieszkańcami w ramach szeroko prowadzonych konsultacji społecznych oraz na podstawie badań dot. zanieczyszczenia powietrza i emisji z transportu w Krakowie. Kraków został zobligowany do wprowadzenia takiej strefy w związku z przyjętym przez Sejmik Województwa Małopolskiego Programem Ochrony Powietrza oraz na podstawie uchwalonej przez Sejm i Senat Ustawy o Elektromobilności i Paliwach Alternatywnych.

Obecnie miasto prowadzi konsultacje projektu uchwały o SCT, które rozpoczęły się 19 maja 2025 roku i będą trwały przez 21 dni.

Obecnie mieszkańcy i mieszkanki Krakowa mogą wziąć udział w konsultacjach aktualnego projektu uchwały o SCT. Konsultacje trwają od 19 maja 2025, przez 21 dni.

Wprowadzenie SCT umożliwi zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pochodzących z transportu i zdecydowanie pomoże w walce o czyste powietrze. Ponieważ jest to jednak złożone zagadnienie, tylko różne, równoległe i rozłożone w czasie działania mogą prowadzić do całkowitej eliminacji problemu. Po wprowadzeniu SCT odczuwalnie spadnie ilość zanieczyszczeń pochodzących z transportu.

SCT nie promuje ani nie dyskryminuje, w żaden sposób jakichkolwiek osób. Jej wprowadzenie jest korzystne dla wszystkich, ze względu na eliminację zanieczyszczeń powstających poprzez nadmierną emisję spalin pochodzących z transportu.

Pojazdy historyczne - rozumiane zgodnie z definicją określoną w art. 2 ust. 1 pkt. 11) ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych – będą wyłączone od zakazu wjazdu do Strefy bezterminowo lecz nie więcej niż 50 dni w roku kalendarzowym, jeśli spełnią łącznie dwa warunki:

• Przed dniem poprzedzającym kontrolę uprawnienia pojazd został zgłoszony do Prezydenta m. Krakowa i w celu pozytywnej weryfikacji uprawnienia, zgodnie z zasadami określonymi w zał. nr. 3 Uchwały,

• Właściciel pojazdu kieruje pojazdem lub jest jego pasażem.